Xây dựng nông thôn mới đã đem lại diện mạo mới, cuộc sống mới cho đất và người Vũ Quang (Hà Tĩnh). Bức tranh làng quê ở huyện miền núi này vừa khang trang, lại rất “đậm đà hồn Việt”.
Dọc theo tuyến đường liên huyện từ xã Hương Minh sang Đức Lĩnh, ngắm bức tranh nông thôn mới (NTM) trù phú của huyện miền núi, điều ấn tượng hơn cả với chúng tôi đó chính là những hàng cau, lũy tre làng, hàng rào xanh mướt mắt bên những con ngõ bê tông thoáng rộng. Bức tranh NTM ở Vũ Quang hiện lên vừa trù phú, hiện đại và cũng thật gần gũi, thân thương, mang đậm nét của một làng quê Việt truyền thống.
Dừng chân ở thôn Hợp Lý (xã Hương Minh), chúng tôi ghé thăm khu vườn mẫu của vị trung tá quân đội về hưu - ông Nguyễn Văn Nhàn. Khu vườn có lối ngõ đi giữa hàng trăm mét hàng rào xanh bởi cây chè mạn hảo được cắt tỉa vuông vức và hàng cau thẳng tắp đang mùa kết trái.
Trò chuyện với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Nhàn chia sẻ: “Khu vườn mẫu của tôi có 1 ha cây ăn quả, bao gồm cam và bưởi. Ngoài việc chú trọng hiệu quả kinh tế, khi xây dựng vườn mẫu, tôi để tâm rất nhiều đến việc gìn giữ nét đẹp truyền thống của vườn quê Việt Nam.
Hàng rào bằng cây chè với hàng cau xen giữa là ý tưởng ấp ủ từ lâu của tôi, muốn đưa hình ảnh quê ngoại của Bác Hồ vào khu vườn của mình”.
Năm 2017, ông Nhàn bắt tay xây dựng vườn mẫu. Trong quá trình quy hoạch lại khu vườn, ông buộc phải lựa chọn hoặc phá bỏ hàng cau và hàng rào xanh đã trồng, chăm sóc nhiều năm, hoặc giữ lại thì phải tốn công sức hơn trong việc quy hoạch mới. Cuối cùng ông đã lựa chọn phương án giữ lại hàng rào chè và hàng cau. Bởi theo ông, những nét đẹp truyền thống mất nhiều công sức kiến tạo nên khi xây dựng cái mới cần phải nâng niu, giữ gìn.
Chính nhờ sự khéo léo trong việc giữ nét truyền thống và tiếp thu hiện đại trong xây dựng vườn mẫu nên sau 3 năm, khu vườn của Trung tá Nguyễn Văn Nhàn không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế mà còn trở thành một điển hình vườn mẫu của xã Hương Minh.
Hồn quê, làng Việt trong NTM ở Vũ Quang không chỉ là nét đẹp cảnh quan mà còn được thể hiện ở nét văn hóa, tập quán sinh hoạt cộng đồng.
Tại thôn Cừa Lĩnh (xã Đức Lĩnh), chúng tôi bắt gặp một “đình làng” được mô phỏng trên một hồ nước rộng. Ngôi đình được thiết kế theo kiến trúc truyền thống với chức năng là không gian sinh hoạt văn hóa của người dân.
Ông Nguyễn Xuân Thê - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Đức Lĩnh cho biết: “Những đêm mùa hè thời tiết nóng nực, người dân thường ra đây ngắm cảnh, hóng mát. Và cũng từ đây những câu chuyện hay, những kinh nghiệm về lao động sản xuất đã được bà con chia sẻ với nhau... Đây cũng là nơi tổ chức các buổi sinh hoạt đoàn thể hay bữa cơm đại đoàn kết của bà con trong thôn…”.
Theo ông Nguyễn Thanh Sơn - Phó Chủ tịch UBND huyện Vũ Quang, để giữ gìn được nét thuần Việt trong xây dựng NTM, có sự chung tay của cấp ủy, chính quyền và cả hệ thống chính trị từ huyện đến các địa phương cơ sở; đặc biệt là có sự đồng thuận, ủng hộ của mỗi người dân, những chủ thể trong xây dựng NTM.
